Υγιής Καρδιά (μέρος 1)

Τα κείμενα αποτελούν σταχυολόγηση από το βιβλίο «Υγιής καρδιά» του Βρετανού διατροφολόγου ΠΑΤΡΙΚ ΧΟΛΦΟΡΝΤ. Το blog δεν φέρει καμία ευθύνη για την χρήση όσων περιγράφονται στα κείμενα.

Ένας στους πέντε άντρες και μία στις εννέα γυναίκες πεθαίνουν σήμερα λόγω καρδιακών παθήσεων πριν φτάσουν τα εβδομήντα πέντε.(σελ. 20). Το δίκτυο αιμοφόρων αγγείων αν τα τοποθετούσαμε σε σειρά, το ένα μετά το άλλο, θα έφτανε στο φεγγάρι και στο πιο πλατύ σημείο τους έχουν διάμετρο 2,5 εκ. (σελ. 25).

Ένας στους τέσσερις ανθρώπου έχει υψηλή πίεση και μόνο ο μισός πληθυσμός έχει πίεση στα ιδανικά όρια (κάτω από 120/80). Τα αιμοφόρα αγγεία περιέχουν ένα στρώμα μυός. Αν αυτός ο μυς συσπάται πολύ η πίεση αυξάνεται. Αυτού του είδος τη σύσφιξη την προκαλούν το κάπνισμα, το άγχος, το πολύ αλάτι(νάτριο), η έλλειψη μαγνησίου, ασβεστίου ή καλίου, επειδή τα μέταλλα αυτά ρυθμίζουν τη μυϊκή σύσπαση ή χαλάρωση (σελ. 28). Ο σφυγμός δεν αποτελεί ακριβές στοιχείο μέτρησης της υγείας των αγγείων σας, όσο ένδειξη για την κατάσταση της καρδιάς σας. Οι πιο υγιείς άνθρωποι έχουν λιγότερους από 70 σφυγμούς την ώρα (σελ. 30). Η λέξη «αθήρωμα» προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «αθάρη» ή «αθήρη» που σημαίνει χοντραλεσμένο σιτάρι (σελ. 34).

Κίνδυνος	Χαμηλός	Μέτριος	Υψηλός
Σφυγμός	60 ~ 69	70 ~ 79	80 +
Πίεση	90/60 ~ 125/85	126/86 ~ 135/89	> 136/90

Ένα μικρό ποσοστό των καρδιακών παθήσεων προκαλείται από ανεπάρκειες που υπάρχουν εκ γενετής (συγγενείς ανεπάρκειες). Είναι πλέον σαφές ότι δεν υπάρχει απόλυτη σχέση μεταξύ της πρόσληψης χοληστερόλης μέσω διατροφής και της εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων. Εξάλλου, το ίδιο το σώμα μας παράγει χοληστερόλη και όλοι μας έχουμε περίπου 150 γρ., από τα οποία 7 γρ. υπάρχουν στο αίμα. Το σώμα μας χρειάζεται την χοληστερόλη για να παράγει φυλετικές ορμόνες και βιταμίνη D και για να χωνέψει και να μεταφέρει τα λίπη (σελ. 42). Η χοληστερόλη παράγεται στο συκώτι (σελ. 43). HDL είναι λιποπρωτείνες υψηλής πυκνότητας και βοηθούν τη χοληστερόλη να επιστρέψει στο συκώτι, ονομάζεται και «καλή» χοληστερόλη. LDL είναι λιποπρωτείνες χαμηλής πυκνότητας και είναι υπεύθυνες για τη μεταφορά της χοληστερόλης στο τοίχωμα της αρτηρίας, ονομάζεται και «κακή» χοληστερόλη (σελ. 44).

Κίνδυνος	Χαμηλός	Μέτριος	Υψηλός
	mmol/l mg%	Mmol/l mg%	mmol/l mg%
Χοληστερόλη	<5,18 <200	<6,20 <240	<6,70 <260
HDL	>1,55 > 60	>1,16 > 45	>0,90 > 35
Χοληστερόλη/HDL	3 : 1	5 : 1	8 : 1

Τα ιδανικά επίπεδα χοληστερόλης πρέπει να θεωρηθούν μεταξύ 190 και 210 mg% (σελ. 45).

Συμπλήρωμα	Που βοηθάει ;	Σε ποια αναλογία;	Προβλήματα ;	Κλινικά αποτελέσματα
Νιασίνη (βιταμίνη Β3)	Βοηθάει στη βελτίωση της αναλογίας της συνολικής χοληστερόλης προς την HDL και στη μείωση της λιποπρωτείνης (α).	500 έως 1500 mg ημερησίως.	Η νιασίνη είναι ισχυρό αγγειοδια- σταλτικό (πλαταίνει τα αιμοφόρα αγγεία) και προκαλεί κοκ-κίνισμα για περίπου 30 λεπτά.	22% μείωση χοληστερόλης και 50% μείωση του λίπους του αίματος σε ένα μήνα (σελ. 46).

Η αγγειοδιασταλτική ιδιότητα της νιασίνης βελτιώνει την κυκλοφορία και έτσι βοηθά στην απομάκρυνση της υπερβολικής χοληστερόλης. Επιπλέον κάνει τα κύτταρα του αίματος λιγότερο κολλώδη και άρα μειώνει την πιθανότητα δημιουργίας θρόμβων (σελ. 47). Με χοληστερόλη κάτω από τα επίπεδα των 190 mg% αυξάνεται ο αριθμός των εγκεφαλικών. Άτομα με πολύ χαμηλή χοληστερόλη πιθανόν να εμφανίσουν επιθετικές τάσεις (σελ. 48). Στις τροφές υπάρχουν πολλά αντιοξειδωτικά όπως οι βιταμίνες A,C,E και τα μέταλλα σελήνιο και ψευδάργυρος. Στα σταφύλια υπάρχει η προανθοκυαναδίνη, γι’ αυτό μικρή ποσότητα κόκκινου κρασιού είναι ευεργετική για τις καρδιακές παθήσεις ενώ υπερβολική ποσότητα αλκοόλ είναι γνωστός παράγοντας κινδύνου (σελ. 49). Οι φορείς HDL και LDL αποτελούνται από λίπη και πρωτείνες, που λέγονται λιποπρωτείνες. Η λιποπρωτείνη που σε συνδυασμό με τη χοληστερόλη παράγει την ανεπιθύμητη χοληστερόλη LDL ονομάζεται αποπρωτείνη Β. Τα άτομα με υψηλή αποπρωτείνη Β έχουν και υψηλή χοληστερόλη. Η λιποπρωτείνη που σε συνδυασμό με τη χοληστερόλη παράγει την χοληστερόλη HDL ονομάζεται αποπρωτείνη A (Υπάρχουν μάλιστα δύο τύποι η αποπρωτείνη Α1 και η αποπρωτείνη Α2). Όσο υψηλότερη αποπρωτείνη Α τόσο μικρότερο κίνδυνο διατρέχεται. Η αποπρωτείνη (α) έχει την φυσική τάση να έλκει τα λιπίδια και να ενώνεται με αυτά παράγοντας λιποπρωτείνη (α) η οποία προσκολλάται εύκολα και γρήγορα στα τοιχώματα των αρτηριών. Κατά συνέπεια μπορούμε να προβλέψουμε τις καρδιαγγεικές παθήσεις αν λάβουμε υπόψη μας τα επίπεδα της λιποπρωτείνης (α) (σελ. 51).

Το σώμα μας αποτελείται από 62% νερό, 22% πρωτεΐνες και 14% λίπος. Επίσης υπάρχουν 30.000.000.000 κύτταρα (σελ. 53).

Το λίπος των αυγών είναι κυρίως κορεσμένο εκτός αν προέρχονται από κότες ελευθέρας βοσκής. Τα ακόρεστα λίπη όπως το ελαιόλαδο, το ηλιέλαιο και το μουρουνέλαιο είναι υγρά σε θερμοκρασία δωματίου. Οι υψηλές θερμοκρασίες στο μαγείρεμα και ειδικά το τηγάνισμα έχουν αυτή την επίδραση όπως η πολυκαιρία. Τα οξειδωμένα ή υδρογονωμένα λίπη (μαργαρίνη κτλ.) είναι εξίσου βλαπτικά με τα κορεσμένα λίπη αν όχι περισσότερο. Τα αυγά περιέχουν, επίσης, λεκιθίνη που βοηθάει το σώμα να αντιμετωπίσει τη χοληστερόλη, ενώ η λεκιθίνη καταστρέφεται στην υψηλή θερμοκρασία του τηγανίσματος (σελ. 54).

Το επίπεδο τριγλυκεριδίων στο αίμα δεν είναι καθαυτό αιτία καρδιαγγειακών παθήσεων, αποτελεί όμως παράγοντα που επιταχύνει την όλη διαδικασία (σελ. 55).

Κίνδυνος	Χαμηλός	Μέτριος	Υψηλός
	mmol/l mg%	Mmol/l mg%	mmol/l mg%
Τριγλυκερίδια	<1,00 <89	<1,50 <133	>1,95 >173

Η «γιαγιά» των λιπαρών οξέων Ωμέγα 6 είναι το λινελαϊκό οξύ και μπορεί να μετατραπεί σε γ-λινελαϊκό οξύ (GLA) και υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες στο έλαιο της οινόθηρας ή του βουγλώσου. Η «γιαγιά» των λιπαρών οξέων Ωμέγα 3 είναι το λινoλαϊκό οξύ και μπορεί να μετατραπεί σε EPA (εικοσιπεντανοϊκό οξύ) και DHA (δοκοσαεξαενοϊκό οξύ) από τα οποία παράγονται τα πολύ υγιεινά λιπαρά οξέα προσταγλανδίδες τύπου 3 τα οποία είναι ισχυρά αντιφλεγμονώδη και προστατεύουν καρδιά και αρτηρίες (σελ. 57). Η καλύτερη διατροφική πηγή είναι οι σπόροι και οι ξηροί καρποί μαζί με την βιταμίνη Ε που είναι ο φυσικός αντιοξειδωτικός προστάτης μας.

	Που βοηθάει ;	Σε ποια αναλογία;	Που βρίσκεται;
EPA (εικοσιπεντα-νοϊκό οξύ)	- Μειώνει τα τριγλυκερίδια του αίματος - -κάνει το αίμα λιγώτερο κολλώδες - μειώνει την LDL - αυξάνει την HDL - μειώνει την στηθάγχη.	Το μουρουνέλαιο από 2,5ml έως 5ml.	Βρίσκεται κυρίως στα ιχθυέλαια (σελ. 62).

Η οικογένεια Ωμέγα 6 βρίσκεται στο ηλιέλαιο, σησαμέλαιο και το καρυδέλαιο πρώτης πίεσης. Η πιο γνωστή μορφή του είναι το γ-λινολενικό οξύ (GLA) που βρίσκεται στο έλαιο του βούγλωσσου και της οινόθηρας. Το GLA και το EPA είναι φυσικοί αντιφλεγμονώδεις παράγοντες (σελ. 64).